14.03.2022
Пустуючых і старых дамоў стала на 25 працэнтаў менш: як на практыцы працуе Указ № 116
За апошнія 30 гадоў у сферы зямельных пытанняў прынята нямала фундаментальных рашэнняў. Новы імпульс гэтай тэме надаў Указ Прэзідэнта № 116 «Аб адчужэнні жылых дамоў у сельскай мясцовасці і ўдасканальванні работы з пустуючымі дамамі», які дазваляе выкупіць дом на селе ўсяго за адну базавую. Аказалася, танны дамок у вёсцы далёка не граніца летуценняў беларусаў. Прывабнай для многіх выглядае і перспектыва атрымаць цэлы гектар зямлі, каб пабудаваць на ім уласны дом. Таму карэкціроўкі зямельнага заканадаўства ізноў у цэнтры ўвагі. Прэзідэнт зрабіў акцэнт на неабходнасці граматна выкарыстоўваць пустыя ўчасткі ў межах населеных пунктаў і стварыць усе ўмовы, каб людзі іх выкупалі. Палітыка, якая праводзіцца ў сферы зямельных адносін, ужо дае свае плады. Пустуючых і старых дамоў на сяле становіцца менш. Людзі не выпускаюць магчымасці абзавесціся дваром па кошце аднаго паходу ў краму. Карэспандэнт «Рэспубiкi» пагутарыла з наваспечанымі ўладальнікамі такіх дамоў і даведалася падрабязнасці.
«Спадабалася вёска»
Дачны сезон не за гарамі. Руплівыя гаспадары ўжо зараз выбіраюць для сябе дамы ў вёсцы, каб паспець аформіць усе дакументы і прыступіць да рамонтных работ з прыходам цёплай веснавой пагоды. Жыхарка пасёлка Чысць Наталля Данілевіч – адна з тых, хто вырашыў рэалізаваць усе мары аб ідэальным адпачынку на прыродзе з дапамогай указа. Дом у вёсцы з маляўнічай назвай Паляны абышоўся ёй усёй у 560 рублёў.
– Мы з мужам заядлыя аматары рыбалкі, таму думкі аб уласным жыллі ў вёсцы ў нас былі даўно. Тым болей я сама вырасла ў сяле. Мы часта жартавалі, што калі-небудзь на пенсіі купім дом і паедзем у вёску. Нават не думалі, што гэта здарыцца ў 34 гады, – смяецца Наталля Данілевіч. – Аднойчы, вяртаючыся з рыбалкі, проста ўбачылі гэты домік і адразу закахаліся! Даведаліся, што ён належыць сельсавету. Паглядзелі яшчэ некалькі іншых варыянтаў, але спыніліся на гэтым. Чаму? Спадабалася вёска. Чыстая, светлая… Мясцовых жыхароў няшмат. Прыехаў – і адпачываеш.
Афармленне ўсіх дакументаў на дом заняло не болей двух месяцаў. У прыдачу да жылля Наталля з мужам аформілі дакументы на зямлю. Будзе дзе разбіць сад. Планы на лета ў іх маштабныя. Кажуць, зруб ёсць, усё крэпкае. Трэба замяніць вокны, адрамантаваць абедзве печкі. На падмурку знесенага старога хлява ў планах пабудаваць лазню або летнюю прыбудову. Адным словам, упарадкаваць домік, каб там можна было камфортна жыць.
Шлях да ідэальнага месца для адпачынку за горадам для Аляксандры Міткінай таксама пачаўся з указа Прэзідэнта. Кажа, ніякіх затрымак з афармленнем дакументаў не ўзнікла, усе паперы да дома былі ў парадку.
– Я шукала зямельны ўчастак, маніторыла сайты. Аб доміку не думала, бо прадстаўляла, колькі гэта будзе каштаваць. А потым ўбачыла на YouTube гісторыю людзей, якія купілі ў сельсавета домік з участкам, і таксама загарэлася гэтай ідэяй. Патэлефанавала ў Вілейскі выканкам. Мне там усе расказалі, растлумачылі дэталі, далі тэлефон Людзвінаўскага сельсавета, дзе прапанавалі два варыянта, якія ў іх былі на продаж. Літаральна на наступны дзень паехала глядзець, – Аляксандра ўспамінае, як стала гаспадыняй доміка ў вёсцы Глебенкі і ўчастка ў 25 сотак. – Пакупнікоў на домік не было, таму пачатковы кошт знізілі на 80 працэнтаў. І мне ён выпаў усяго за 580 рублёў.
Пакуль глабальнай будоўлі дзяўчына не плануе. Хоча ледзь толькі няшмат рэанімаваць домік, каб у ім можна было спыніцца на выхадныя. Наваспечаная гаспадыня двара запэўнена: лепш купіць дом за адну базавую, чым чакаць, пакуль ён канчаткова разваліцца і зарасце.
Гаспадаркі ад 29 рублёў
Работа па навядзенні парадку на зямлі і ўцягненні пустуючых і старых жылых дамоў у гаспадарчы абарот прароблена істотная. Па даных на 1 студзеня, у рэестрах па краіне налічваецца 7673 такіх аб'екта. Для параўнання, год таму іх было на тры тысячы больш, але частку з іх знеслі, а частку выключылі з рэестраў.
– За мінулы год колькасць пустуючых і старых жылых дамоў скарацілася на 25 працэнтаў. Гэтаму дапамагало выданне Указа № 116 «Аб адчужэнні жылых дамоў у сельскай мясцовасці і ўдасканальванні работы з пустуючымі дамамі» і планамерная работа ў гэтым напрамку мясцовых выканкамаў, – агучыла лічбы Вікторыя Верына, намеснік начальніка галоўнага ўпраўлення рэгулявання зямельных адносін, землеўпарадкавання і зямельнага кадастру – начальнік аддзела рэгулявання зямельных адносін Дзяржаўнага камітэта па маёмасці. – Калі казаць аб канкрэтных выніках, то за 2021 год было прададзена 202 жылых дома, з іх 180 пустуючых і 22 старых, больш за 3261 гектар зямель уцягнута ў абарот.
Як гэта працуе? Каб прызнаць дом пустуючым або старым, яго павінна наведаць камісія, у склад якой уваходзяць прадстаўнікі органаў мясцовай выканаўчай улады. І на месцы ўстанавіць, што ў доме ніхто не жыве. Камісія ацэньвае шырокі спектр пытанняў, таму ў яе ўключаны ў тым ліку эксперты, якія ацэньваюць ступень зносу будынкаў і збудаванняў. Толькі пасля рашэння суда аб пераходзе аб'екта ў камунальную ўласнасць яго рыхтуюць да продажу.
Прайсы таксама радуюць. Пачатковы кошт ставіцца па рыначным кошце. Дакумент не распаўсюджвае правіла кошту ў адну базавую на ўсё дамы, а ледзь толькі дае аблвыканкамам магчымасць вызначаць населеныя пункты, дзе можна прадаваць дамы па пачатковым кошце ў адну базавую. Да кошту ў адну базавую можна таксама будзе прыйсці ў тым выпадку, калі на працягненні некалькіх аўкцыёнаў запар да дома не знойдзецца пакупнікоў.
Вікторыя Верына таксама адзначыла, што ад продажу супастаўнай колькасці аб'ектаў (у 2020 годзе – 224, у 2021-м – 202) у 2021 годзе ў бюджэты паступіла ў два разы больш грашовых сродкаў. Работа з пустуючымі і старымі дамамі мясцовымі выканаўчымі камітэтамі ў 2022-м будзе прадоўжана. У адносінах да 4826 жылых дамоў зараз вядзецца работа па прызнанні іх пустуючымі. Прыняты адпаведныя рашэнні, і прадбачыцца работа па зносе 2033 пустуючых і 179 старых жылых дамоў, па адчужэнні 246 пустуючых і 61 старога жылых дамоў.
Як знайсці свой домік у вёсцы?
Для набыцця пустога жылога дома трэба звярнуцца ў мясцовы выканаўчы камітэт таго раёна або горада, у якім жадаючы хацеў бы набыць нерухомую маёмасць. Знайсці аб'ект для пакупкі можна таксама і на сайтах мясцовых райвыканкамаў.
Хутка зрабіць гэта стане прасцей. Да 1 студзеня 2023 года ўсе пустуючыя дамы Беларусі ўнясуць у адзіны рэестр. Доступ да базы будзе адкрытым і бясплатным. Кожны жадаючы зможа не толькі знайсці і паглядзець характарыстыкі таго або іншага дома, але і ў рэжыме анлайн пабачыць яго месцараспалажэнне, стан, даведацца аб «узросце».
Указ № 116 спрасціў і алгарытм продажу дамоў, пабудаваных да 8 мая 2003 года, у якіх ёсць уладальнікі. Адчужаць такую нерухомую маёмасць могуць без наяўнасці правасведчых дакументаў на іх. Рэгіструюць дагаворы адчужэння выканкамы па месцы знаходжання дамоў бясплатна, а афармляюць правасведчыя дакументы на дом і зямельны ўчастак ужо самі пакупнікі. Ва ўласнасць гаспадарка пераходзіць з моманту заключэння дагавора куплі-продажу і заняцця зямельнага ўчастка.
Яшчэ адно новаўвядзенне – цяпер работы па рэканструкцыі дома не лічацца работамі, звязанымі з самавольным займаннем зямельнага ўчастка. Гэта значыць у адпаведнасці з указам наваспечаны ўладальнік двара на працягу года можа спакойна займацца яго рэканструкцыяй і гэтым зямельным участкам без абавязковай рэгістрацыі ва ўстаноўленым парадку.
Па матэрыялах sb.by
Апошнія навіны
